In deze podcast deel ik mijn inleiding voor de gespreksgroep van de Loge Utrecht van de Theosofische Vereniging van vrijdag 17 oktober 2025, met als thema Shanti – de betekenis en werking van innerlijke vrede en harmonie. Ik gebruikte een aantal klassieke geschriften zoals de Bhagavad Gita, de Upanishads en de yoga sutra’s van Patanjali.

Je kunt de podcast hier beluisteren:

De inleiding voerde van de oorsprong van het woord Shanti – van het Sanskriet sam, tot rust komen en verzoenen – en over de vrede die ontstaat wanneer de verbinding tussen Ātman en Brahman wordt bereikt, zoals beschreven in de Upanishads.

Maar waarom zijn we niet voortdurend in een staat van innerlijke vrede? In de Yoga Sūtra’s van Patañjali worden vijf klesha’s genoemd, die je kunt zien als de oorzaken van niet-vrede in jezelf: onwetendheid, ik-ben-heid, aantrekking, afkeer en gehechtheid aan het leven zelf.

De yoga- en Vedanta tradities reiken ons een aantal louterende paden die ons kunnen bevrijden van de klesha’s. Zoals de Sādhana Chatuṣṭaya uit de Advaita Vedānta, met kwaliteiten van gemoedsrust, verdraagzaamheid en diep vertrouwen in het Absolute, de geschriften en vooral je (diepste) Zelf.

Een bekend louterend pad is natuurlijk het 8-voudig pad uit de yoga Sutra’s van Patanjali, ik besprak de yama’s en niyama’s – de ethische disciplines – zoals geweldloosheid (ahimsa), tevredenheid (santoṣa) en zelfstudie (svādhyāya). Deze louterende paden bieden concrete handreikingen om uit onszelf uit de weg te halen wat vrede belemmerd.

Er is natuurlijk niet een enkel pad voor iedereen! Daarom verwijs ik naar meerdere beoefeningen zoals een praktijk van dagelijkse zelfreflectie, waar Elisabeth Haich in haar prachtige boek Inwijding over schrijft. En ook naar moderne benaderingen die dienstbaar kunnen zijn zoals het innerlijk - psychotherapeutisch - werk van Gabor Maté en Bessel van der Kolk kan heel behulpzaam zijn.

Tot slot citeer ik uit Krishnamurti's uit 'Aan de voeten van de Meester' waarin hij onder meer stelt dat werkelijke vrede ontstaat wanneer we de stem van het Absolute in onszelf kunnen verstaan én ernaar handelen.

Deze inleiding op de gespreksgroep gaf ik samen met Arend Heijbroek, voorzitter van het Internationaal Theosofisch Centrum in Naarden. Hij vertelde in zijn inleiding onder meer over het meervoudig mensbeeld vanuit de Theosofie.